UIT DE KRANT

 

bron: http://kranten.kb.nl

***1944***

- Dordrecht. 
Gewest. Arbeidsbureau Dordrecht. Belangrijk voor geevacueerden.
Geevacueerden, ingekwartieerd in Dordrecht, Dubbeldam en Papendrecht, waarvan de echtgenoot of kostwinner in het buitenland of elders in Nederland tewerkgesteld is, moeten zich zoo spoedig melden bij voornoemd bureau, afdeeling Comptabiliteit, kamer 25, teneinde de uitkeeringen van sociale toelage of loonverschotten, welke zij van het Gewestelijk Arbeidsbureau of bijkantoor hunner vroegere woonplaats ontvingen, te bewerkstelligen.
[bron: Dordrechtsche courant 25-02-1944]

- ALGEMEEN.
De Nederlandse schilderijen zijn uit de steden Amsterdam, Rotterdam en Dordrecht benevens uit andere steden eerst naar Castricum vervoerd en vandaar per trein naar de huidige verplaats. 80 bewakers gingen met dit transport mede. In de omgeving van Steenwijk midden in de bossen bevindt zich ook nog een gedeelte van de kunstschatten. 10 leden van het kabinet Laval zijn gearresteerd. Tegen 5 admiraals is het bevel tot inhechtenisneming uitgevaardigd.....;
[bron: Telex 21-09-1944]

- Binnenlands nieuws 
Toen de Duitsers onder de spoorbrug by Dordrecht explosieve lading aanbrachten, ontplofte deze, waardoor één van de vier bogen in het water terecht kwam. Veel slachtoffers vielen onder de Dutisers. 
[bron: De Vrije katheder 16-10-1944]

- NIET IN DE KRANT STOND
dat bij het ontijdig exploderen van de springladingen bij de spoorbrug in Dordrecht 17 Duitsers zijn omgekomen
[bron: Ons Volk : den vaderlant ghetrouwe 18-10-1944]

- Van het front in het Vaderland 
.. In Dordrecht hebben Typhoons een tweetal huizen gebombardeerd. 20 ton bommen werden erop afgeworpen. Naar medegedeeld wordt waren het huizen van zeer groot militair belang.
[bron: Pro patria 25-10-1944]

- 10. 20 Oct. Dubbeldam (Biesbosch) bij boerderij VAN BEEK zijn evacue's. Nu en dan worden van deze mensen kippen en konijnen gestolen.
  11. 20 Oct 150 man Grüne Polizei in Dordrecht aangekomen
[bron: zonder titel 26-10-1944]

- EVACUÉS UIT ST ANNALAND
kaartnr. 36
   H(endrik) Duijzer * 17-9-1896 (m)
   K(aatje) Duijzer geb. Rijnberg * 8-12-1892 (v)
Kwartiergever (19 maart 1944-21 mei 1944): L.G. van der Beek, Noorderelsweg 10
Opmerking: Ingaande 21 mei 1944 eigen huishouding
[BRON: SAD 6-7294]

- WESTFRONT
Gisteren vernietigden Typhoons met 20 bommen en 63 raketprojectielen 2 grote gebouwen in Dordrecht, waarin de Duitsers waarschijnlijk hun hoofdkwartier hadden.
[bron: Berichten voorziening oorlogstijd 26-10-1944]

- STRIJD IN NEDERLAND
.. .....Doelen by Dordrecht werden in de afgelopen nacht gebombardeerd.
[bron: De waarheid 30-10-1944]

- DORDRECHT.
Door materiaalgebrek genoodzaakt, vervoegden de Duitsers zich bij de firma Bierens om te vragen, of er uit wollen dekens, uniformen gemaakt konden worden. Dit verzoek werd afgekitst op grond van het feit, dat er geen kolen en verf aanwezig waren. Hiervoor zouden de Duitsers echter zorgen.
In het R.K. Ziekenhuis, waar gewonden verpleegd worden, sterven ongeveer 35 ŕ 45 soldaten per week. Het materiaalgebrek is van dien aard, dat stervenden soms met 3 man in 1 bed worden gelegd.
De Geall. luchtmacht heeft Dordrecht flink gebombardeerd. Het park aan het einde van de Toulonsche laan is herschapen in een woestenij.
[bron: Strijd: gemeenschappelijk nieuwsbulletin van Je maintiendrai, De luistervink, Radio-Press, Trouw, Typhoon, De waarheid, Het parool en Zaans nieuws 06-11-1944]

- Het gerucht gaat, dat Dordrecht ontruimd zal moeten worden. Dit in verband met eht arriveren van veel vérdragend Duits geschut in de stad. Het eiland van Dordrecht en de Hoeksche Waard zijn tot sperrgebied verklaard.
[bron: Den vaderlant ghetrouwe: op de bres voor herstel en vernieuwing 10-11-1944]

- NIEUWS UIT BEZET NEDERLAND
In Dordrecht leven de bewoners als op een vulkaan. Het kanongebulder is natuurlijk duidelijk hoorbaar en niet van de lucht. De spoorbrug naar Rotterdam is enige tijd geleden door de Duitsers opgeblazen. In begin November is er door de Engelsen flink gebombarbeerd. Buiten het havenkwartier vielen er 20 bommen van 250 tot 500 kilo in de omgeving van de Vrieseweg. In ongeveer 30 ŕ 40 straten heerst een chaos.
Iedere nacht zien de bewoners langs de dijk Dordrecht-Gorkum vele Duitse troepen naar Utrecht trekken. Overdag gaat er geen Duitser meer langs de weg. Wanneer ze zich vertonen, komen de RAF-vogels en maaien allen weg. De waterwegen de Merwede en de Lek worden ook door de Engelse vliegers beheerst. Zodra er iets op de rivier beweegt, komen de vliegtuigen naar beneden vallen en mitrailleren wat ze kunnen.
[bron: De Fluistervink' 11-11-1944]

- RAKE BOMMEN OP DORDRECHT... 
Acht vliegtuigen van de R.A.F. hebben dezer dagen Dordrecht gebombardeerd. De bommen troffen midden in het doel: n.l. de gebouwen van de Duitse staf. Bij dit bombardement werden o.a. drie Duitse genertaals en de plaatselijke leider der Gestapo gedood.
[bron: De waarheid 14-11-1944]

- Duitse Aftochtsvoorbereidingen in ons land
De verwarring onder de Duitsers in Dordrecht is in de laatste dagen nog toegenomen en wel sinds wederom een deel van het garnizoen uit de stad is weggetrokken. Het schijnt, dat er op het ogenblik nog slechts een paar honderd man Duitse troepen in de stad liggen. Ook de Biesbosch is door de Duitsers ontruimd en tot sperrgebiet verklaard......
[bron: Strijd : gemeenschappelijk nieuwsbulletin van Je maintiendrai, De luistervink, Radio-Press, Trouw, Typhoon, De waarheid, Het parool en Zaans nieuws 8-12-1944]

- DE STRIJD AAN DE WESTELIJKE FRONTEN
.. Immers, de stad Dordrecht waar tot voor kort het grootste gedeelte van het 15e Duitse leger geconcentreerd was, is geheel door de Duitsers verlaten. Onofficiele berichten melden tevens dat de Britse troepen met grote spoed de Moerdijkbruggen aan het repareren zijn zonder door de Duitsers gehinderd te worden....
[bron: Het strijdtoneel 13-12-1944]

- BINNENLANDS NIEUWS (Van onzen specialen correspondent) 
Er zijn op het ogenblik veel Russische krijgsgevangen op het eiland van Dordt. Voorlopig verrrichten zij nog graafwerk, maar het ziet er naaruit, dat de Dutisers hen als achterhoededekking zullen gebruiken. Het schijnt, dat in de Betuwe de En Engelsen het overstromingsgevaar, veroorzaakt door de dijkvernielingen door de Duitsers, vrij aardig kunnen beteugelen door het afleiden van het binnengedronken water in de Waal bij Ophemert. Na de zeer hoge waterstanden aan het eind van de vorige week is het water weer gevallen. Er wordt uit Duitsland weer nieuwe was gemeld.
Na Dordrecht zijn er ook op Beierland kleine groepjes Duitsers door de geallieerde soldaten - waar zij vandann komen, weet niemand - krijgsgevangen gemaakt.
[bron: De nieuwsbode: orgaan van de vrije pers 16-12-1944]

- Vervolgs-Feiten rondom het nieuwe Duitse Offensief aan het Westfront
Ook Dordrecht is nu frontstad geworden. Het Duitse garnizoen is krachtig versterkt. Herhaaldelijk komen op het eiland van Dordrecht geallieerde patrouilles aan land voor het uitvoeren van verkenningen.
[bron: De waarheid 20-12-1944]

***1945***

- DORDRECHT. De stad is zo goed als door de Duitsers verlaten. In de bunkers spelen thans de kinderen....
[bron:  Strijd: gemeenschappelijk nieuwsbulletin van Je maintiendrai, De luistervink, Radio-Press, Trouw, Typhoon, De waarheid, Het parool en Zaans nieuws 06-01-1945]

- MEDEDEELINGEN dd 9.1.1945
3. Dordrecht. Aangezien de Duitschers in het bezit kwamen van de voorraadstaten der aanwezige hoeveelheid brandstoffen voor de motoren van de gemalen van het eiland van Dordt, is men weer begonnen deze gemalen te laten draaien.
Op 22 December zijn bij de Brandverz. Mij Holland van 1859 de Hollerith en Ponsmachines weggehaald.
Kantoorgebouwen, waarin zich deze machines bevinden, kunnen dus eveneens binnenkort een bezoek van de Duitschers verwachten. Het verdient dus aanbeveling, deze paparaten, evenals de schrijfmachines, goed te verbergen.

- MEDEDEELINGEN dd 11.1.1945
8. Dordrecht. In den nacht van 7 op 8 Januari werd het Huis van Bewaring overvallen en de gevangenen bevrijd.

- MEDEDEELINGEN dd 15.1.1945
14. Dordrecht. 11.1.45 82 gevangenen zijn toen uit het Huis van Bewaring bevrijd.

- NEDERLAND.
In Dordrecht hebben hevige schermutselingen plaats gevonden tussen afdelingen van het binnenlandse Nederlandse leger en Duitsers. Hoe de toestand momenteel in de stad is, weet men niet daar alles hermetisch is afgesloten. Op mensen die in Zwijndrecht op de kade staan en kijken naar Dordrecht wordt geschoten. Vermoedt wordt dat in Dordrecht slag is geleverd tussen de daar "ondergedoken" Engelse militairen en de bezetting van Grüne Polizei.
[bron: Voor koningin en vaderland : voor vrijheid, waarheid en recht 15-01-1945]

- RAZZIA'S IN DORDRECHT! 
Vrijdag en Zaterdag werden te Dordrecht razzia's gehouden, ongeveer op dezelfde wijze als destijds in Rotterdam. Mannen van 16-40 moesten zich op vier palatsen melden. Verkeer op straat werd vebroden. Wie per boot poogde te ontvluchten werd beschoten. Er schijnen zich velen te hebben aangemeld die van de Zeehaven in schuiten werden vervoerd. De slavenhalers begonnen in Dordt aan den buitenkant en werkten naar het centrum toe. Zondag was Zwijndrecht aan de beurt. Gouda is gevolgd! Eerste dag 300 man.
[bron: Het parool : driemaal wekelijks verschijnend bulletin voor Rotterdam en omgeving 17-01-1945]

- MEDEDEELINGEN dd 18.1.1945
10. Dordrecht. Deze stad heeft op 12 en 13.1.45 haar eerste razzia's gehad. Zij werden op groote schaal verricht en werden op dezelfde wijze uitgevoerd als de eerste razzia;s in andere groote steden. De eerste dag waren de buitenwijken aan de beurt, de tweede dag de binnenstad. Er werden weinig huiszoekingen gedaan; het grootste deel der gevangenen heeft zich vrijwillig gemeld. Men schat het totaal op 3500. Wat ongehoort veel is!
Aan het einde van deze week worden razziás verwacht in de Hoekschewaard.

- NEDERLAND.
zijn bij een overval op het Huis van Bewaring te Dordrecht alle gevangenen, w.o. ook 5 Duitse militairen bevrijd. 
[bron: Trouw 26-01-1945]

- Berichten uit bezet gebied. Arbeidsinzet. 
... de half Januari in Zwijndrecht gehouden razzia's kosten 300 slachtoffers, terwijl ook van 22 Januari in Dordrecht voor de Duitsers goede resultaten opleverden mede als gevolg van de straatcontroles welke door, als burgers vermomde personen uitgevoerd werden.
[bron: Nederlandsch nieuws : uitgave van het Oranje-bulletin voor Delft en omstreken 27-01-1945]

- MEDEDEELINGEN dd 29.1.1945
1. Razzia's. Dordrecht. 22.1.45 Controle op Ausweise door in burger gekelede personen gedurende de razzia's.
Zwijndrecht. Bij de hier op 14.1.45 gehouden razzia's zijn circa 300 menschen het slachtoffer geworden.

- 11 Jan jl werden te Dordrecht 82 gevangenen uit het huis van bewaring verwijderd.
[
bron: De Meerbode 31-01-1945]

- Op 28 Januari heeft de R.A.F. een zeer succesvolle aanval gedaan op het gebouw der Feldgendarmerie te Dordrecht waar de bevolkingsregisters uit Dordrecht, Zwijndrecht en andere palatsen waren ondergebracht. Het gebouw is tot de grond toe afgebrand. Het aantal gedode Duitsers is onbekend. Wel zijn er twee burgers gedood.
- De LIPS-fabrieken te Dordrecht zijn momenteel bezig met de vervaardiging van 60.000 handboeien in opdracht van de Duitsers. Ze zijn bestemd voor politieke gevangenen en onderduikers. De reeds lang zwaar collaborerende directie heeft de bestelling zonder meer aanvaard en bovendien nog enige verbeteringen in het ontwerp der boeien aangebracht. Daar moet een bom op!!
[bron: Trouw : speciale uitgave voor Noord-Hollands Noorderkwartier 16-02-1945]

- MEDEDEELINGEN dd 28.2.1945

* Den Haag
1.
2.
3.
* Dordrecht
4. Vanaf 18.2.45 is het eiland van Dordrecht spergebied. Zonder vergunning mag niemand het eiland op of af.
Op 3 Maart zullen de sluizen worden opengezet zoodat de Dordtsche Biesbosch ten Z. van de Wieldrechtsche Zeedijk onder water zal worden gezet. Het gedeelte langs de verkeersweg Dordrecht-Willemsdorp staat reeds onder water.
Langs het water staan kazematten. De noodbruggen door de brugers in de Dordtsche Biesbosch gelegd, moesten worden opgeruimd.
In de nacht van 23 op 24.2.45 was het gehele spergebied afgezet en wel twee soldaten per km.
Bij de marinetroepen van het eiland van Dordrecht hebben zich ongeregeldheden vorogedaan ook gaan er geruchten over oneenigheden tusschen de marine troepen en het landleger.

* Rotterdam
5.
6.
7.

* Leiden
8.

- 6. Dordrecht. Vanaf 18-2-1945 is het eiland van Dordrecht Sperrgebiet. Zonder vergunning mag niemand het eiland af of op. Uit betrouwbare bron wordt vernomen, dat op 3-3-1945 a.s. de Dordtsche Biesbosch ten Zuiden van den Wieldrechtschen Zeedijk onder water zal worden gezet, door het openzetten der sluizen. Het gedeelte langs den verkeersweg Dordrecht-Willemsdorp staat reeds onder water.
Langs het water staan kazematten. De noodbruggen, door de Duitschers in de Dordtsche Biesbosch aangelegd, moesten worden opgeruimd. In den nacht van 23 op 24-2-1945 was het geheele Sperrgebiet afgezet met twee soldaten per kilometer.
Bij de marine-troepen alhier hebben zich ongeregeldheden voorgedaan.
[bron: Persmededeelingen van "Bureau Houtman" 01-03-1945]

- Eiland van Dordrecht 'Sperrgebiet'. Van 18 Febr. af is het eiland van Dordrecht "Sperrgebiet" geworden. Het gehele eiland wordt streng bewaakt!
[bron: Trouw: speciale uitgave voor Noord-Hollands Noorderkwartier 12-4-1945

- MEDEDEELINGEN dd 13.4.1945
Dordrecht
11. De Duitschers zijn bezig de toegangswegen tot Dordrecht te versperren. Op 7.IV werden viaducten, waaronder dat van de nieuwe verkeersweg, opgeblazen.
12. De kade van de Zeehaven alhier is ondermijnd, terwijl men het emplacement inderhaast vernielde. De rails werden bij Sliedrecht in de rivier geworpen. Voor het vernielen der spoorlijnen gebruikt men thans een speciale mes-machine, welke in de richting Zwolle is vertrokken.
]

- MEDEDEELINGEN dd 3.5.1945
4. Ook Dordrecht heeft zich te buiten gegaan aan voorbarige capitulatie-vreugde. Opmerkelijk is, dat deze demonstraties juist door hen worden gegeven, die tijdens de bezetting niet de dappersten bleken.
Een kruidenier had een fraai met oranje geteekende aankondiging in de etalage, waarin een ieder uitgenoodigd werd 2 beetjes oranje-bitter te komen halen! De eigenaar van de zaak en de teekenaar van de palat werden ingerekend, terwijl de oranje-bitter in de Duitsche kelen verdween.
Op de fabriek van Jurgens te Zwijndrecht werden triobunes gebouwd en een fanfare-corps besteld, terwijl de directeur een speech zou houden om de capitulatie te vieren. Er kwam wel een fanfare-corps, wat verontwaardigd was, toen ze niet mochten spelen, maar geen capitualtie!


- Gevangenen Vrij! Vervolg onzer opgave van gisteren.
O.a.
Mej. M. Ranserman, Musishof 8, Dordrecht
Mej. J.G. Wigman, Riedijk 32, Dordrecht
Mej. N. Haverkamp-Begeman, Rozehof 8, Dordrecht
[bron: Telex  8-5-1945]

- Namenlijst van ex-politieke gevangenen, meest uit Buchenwald.
o.a.
Gerrit Feer, Dordrecht
Gerrit Lucassen, Dordrecht
[bron: De vrije katheder : bulletin ter verdediging van de universiteiten 11-5-1945 ]

- BEVRIJDE POLITIEKE GEVANGENEN. Tweede naamlijst.
O.a.
Geert Geerts, Dordrecht
Gerrit Lucassen, Dordrecht
[bron: Trouw 15-05-1945]

- Bevrijden uit Dachau.
O.a.
F. Steiner, Dordrecht
[Trouw 19-05-1945]

- Correspondentie adressen O.V.N.:
Baambrugge, P.J. van Horssen, Rijksstraatweg B37a
[bron:  Ons Vrije Nederland : voortzetting van Geillustreerd Vrij Nederland 7-7-1945]

 

(c) Dordrecht EvD september 2010.