DORDRECHT - Dagboeken van de Joodse onderduiker Jules Benedictus 1944-1945

- Erfgoedcentrum DiEP (Dordrecht) - toegang 150 HANDSCHRIFTEN
Dagboeken van de Joodse onderduiker Jules Benedictus 1944-1945
3476 1 januari - 8 juni 1944
3477 9 juni - 7 juli 1944
3478 7 juli - 31 augustus 1944  - http://files.archieven.nl/46/f/150/150_3478.pdf
3479 31 augustus - 26 oktober 1944 - http://files.archieven.nl/46/f/150/150_3479.pdf
3480 27 oktober - 27 december 1944 - http://files.archieven.nl/46/f/150/150_3480.pdf
3481 27 december 1944 - 23 februari 1945 - http://files.archieven.nl/46/f/150/150_3481.pdf
3482 24 februari - 10 mei 1945 - http://files.archieven.nl/46/f/150/150_3482.pdf

(fragment) dagboek 7 juli - 31 augustus 1944

http://files.archieven.nl/46/f/150/150_3478.pdf

+ plattegrond onderduikadres
+ uitzicht uit onderduikadres
+ familie Burger

[pagina 71]
(10 Juli 1944)
Vandaag is 't Maandag, het regent en 't stormt en we kunnen gerust zeggen, dat wij zonde Zondag weer te pakken hebben.
Want gisteren was het uitermate mooi weer. De hele dag hebben we in de tuin gezeten, 's ochtends bij de vijver en 's middags voor 't huis. Sedert de N.S.B.-er de JONG met z'n gezin verhuisd is kunnen wij tamelijk vrij door de tuin lopen en dat doen we dan ook zoveel als we maar kunnen. We kijken dan naar de kuikens achter
[pagina 72]
het gaas en naar de goudvissen in de vijver en we bekijken de bloemen om de vijver en langs het pad, zoals de spirea's en de geluksklavertjes, de grote margieten en de witte papaver en ook zien we naar de vlier, al zitten daar nog geen bloemen aan (want hij is pas geplant).
Van zo'n zonnige dag genieten we met volle teugen. We komen om ongeveer negen uur naar beneden en gaan tussen half elf en elf uur weer naar boven toe. Soms, zoals gisterenavond, wanneer er visite komt, luisteren we nog naar kwart voor twaalf.
Op zo'n dag kunnen we de hele week teren, vooral als het nieuws, wat doorkomt, zo goed is als gisteren.
Beschouwen we eerst het invasie post, dan bemerken we dat zowel de Engelse- en Canadeese troepen in het gebied om Caen als de Amerikanen op Cotentin flinke vorderingen hebben gemaakt.
Hoe de operaties dit week-end zijn verlopen, daar kan ik kort over zijn. Ik wel alleen de resultaten even neerschrijven. Het 2e Britse leger vervoerde gisteren de veel omstreden stad Caen, de 7e havenplaats van Frankrijk. In de omstreken van Caen werd ook het vliegveld van Carpriquet vervoerd. Op Cotentin hebben de Amerikanen La Haye du Puits ingenomen. Het gehele schiereiland van Cherbourg ten N. van de lijn La Haye-Carentan-Isigny (zie kaart op blz 46) is nu in Amerikanse handen.
De verovering van Caen door de geallieerden is weer een grote slag voor de Moffen. De invasie troepen hebben nu twee belangrijke havens in haar bezit. Dat de Duitsers dit tegen 
[pagina 73]
elke prijs hebben trachten te verhinderen blijkt wel uit het feit dat zij deze stad zoo hardnekkig en taai hebben verdedigd.
natuurlijk, de generaals zagen wel dat ze 't nu al bijna niet konden volhouden en zeker niet als ze hun vijanden twee havens zouden afstaan, maar generaals, al zijn ze nog zo knap en verstandig (de plaatsvervanger van von Rundstedt heet von Kluge) kunnen niet zonder mannen en materiaal vechten. Een mogelijkheid die hieraan gebrekt heeft is gedoemd de oorlog te verleizen. Dat het Duitse volk ook begrijpt en tot z'n leiders gezegd heeft, laten we er dan maar nu ophouden, verklaart het vreemde bericht, dat er in Duitsland, in het vijfde oorlogsjaar, nu al de troepen aan de grenzen nodig zijn parades worden gehouden. Parades om het Duitse volk te toen hoe sterk z'n leger nog is, parades om te laten zien hoe hoog het moreel van den soldaat nog staat, parades om de Mofse bevolking z'n tanks, pantserwagens, voertuigen, kanonnen en wat niet al voor wapenen te tonen, parades om te laten zien dat Duitsland de oorlog gaat winnen, dat de vergelding voor de bombardementen in aantocht is, parades om het volk weer een beetje moed in te spreken. Het Duitse volk, dat zo zeer onder de bombardementen geleden heeft, dat met ernstige ogen naar 't Westen lijkt of de soldaten het wel tegen de landingstroepen zullen kunnen bolwerken, terwijl het achter zich de dikke zware cilinders van de Russchische stoomwals op Oost-Pruissen aan hoort rollen, dat
[pagina 74]
Duitse volk moet een riem onder het hart verstoken worden. 
Vindt U het een wonder, ik niet. Vele partij leiders zullen tot het volk spreken, één ervan heeft gezegd dat alle Duitsers dezelfde levensstandaard moeten hebben, dus in de niet-gebombardeerde streken precies hetzelfde leven als in de wel-gebombardeerde. Is Goebbels misschien van plan immitatiepuinhopen in de nog niet getroffen gebiedsdelen van Duitsland op te richten?
In Italië ondanks grotere Duitse tegenstand voortgang van de geallieerden. Veroverd werden de plaatsen Rossiljazo(?) (35 km ten Z.O. van Florence) en Volterra (voor Livorno).
In Rusland vechten de Sovjet-troepen in de buitenwijken van Wilza. Zij veroverden Baranowicze aan de spoorlijn Minsk-Brest-Litovsk en Lida aan de spoorweg Polotzk-Warschau. Deze plaats ligt 15 km van de grens van Oost-Pruissen en 60 km van de spoorlijn Wilza-Waschau. De besprekingen tussen de Gaule en Roosevelt zijn geeindigd.
(11 juli 1944)
Ten Z.W. van Caen is een nieuwe aanval ingezet. vele Engelse troepen stroomden het bruggehoofd over de Odon binnen.
De bevolking van Caen was niet geevacueerd en bevond zich tijdens het bombardement in kelders onder de stad. De Amerikanen bevinden zich 2 km ten z. van La Haye du Puits. 
Er is een Nederlands consulaat in Napels geopend.
Prins Bernhard is in Rome bij de paus in audientie ontvangen.
De Deense vrijheidsraad is door de Rus-
[pagina 75]
sische regering erkend (vergelijk de erkennings van Bedoglio en de Gaulle).
In Italie bevinden de geallieerden zich 6 km voorbij Volterra.
Last not least: het Oostfront. Er woedt een verbitterde strijd in de straten van Wilza. De Dutisers hebben bevel gekregen tot de laatste man door te vechten (verg. Cherbourg).
De Russen hebben de grenzen van .....

(fragment) dagboek 24 februari - 10 mei 1945

http://files.archieven.nl/46/f/150/150_3482.pdf

[pagina 595]
(5 mei 1945)
Om een uur of tien werden we geroepen. Vanaf 8 uur, het tijdstip van de overgave, hadden we met spanning op mijnheer gewacht. Toen we buiten kwamen, zagen we, dat de straat vol juichende mensen was.
Overal wapperden Oranje en Rood-wit-blauwe vlaggen en vele mensen hadden ook nog Engelse, Canadese en Amerikaanse vlaggen uitgehangen, welke echter op bevel van de moffen, die op die dag nog de macht bezeten, moesten worden binnengehaald.
Ja, dat was een vreemd gezicht, Allemaal kleurige vlaggen, prachtig versierde etalages met foto's en schilderijen van het koninklijk gezit, verheugde gezichten, joelende menigte en daar tussendoor met bittere gezichten de moffen, met hun geweren nog bij zich. Affin, ze hebben zich hier in Dordrecht nogal goed gehouden en de feestvierende bevolking 

[pagina 596]
heeft geen last van hen ondervonden.
(tekening)
We zijn Zaterdag voor het eerst op straat geweest. Mijnheer had ons alle drie een stapel "Ons Vrije Nederland"-jes in onze hadnen gedaan, die we voor een dubbeltje per stuk verkocht hebben. Zodoende waren we direct een beetje ingeburgerd.
We ontmoette heel veel kennissen en we waren werkelijk in het brandpunt van de belangstelling. Mijnheer kreeg een grote mand bloemen met een kaartje, waarop het volgende te lezen stond:
ALS BLIJK VAN GROOTE DANKBAARHEID VAN ALLE BUREN VAN DE WIJNSTRAAT VOOR UW BIJZONDERE ZORG AAN DE FAMILIE BENEDICTUS BEWEZEN

[pagina 597]
We kregen beneden veel bezoek en een paar keer hebben we de bezoekers onze schuilplaats laten zien. Allen waren zeer verwonderd, toen in de voorkamer nadat men aan het touwtje achter het schilderij had getrokken, de hele muurruimte tevoorschijn kwam. Daarna hebben ze ook nog de tunnel(?) onder de steenkolen bewonderd. De hele dag hebben we verder op straat gelopen. Op het Scheffersplein heb ik de vrije blaadjes verkocht. Er werd finaal om gevochten en de laatste krantjes werden uit m'n handen gerukt. Een heleboel schoolvrienden heb ik ontmoet, die ik verschrikkelijk groot vond geworden.
Overal reden Jan Plezier door de stad met juichende kinderen, die met vlaggetjes zwaaiden.
(zondag 6 mei 1945)
Werd het feest voortgezet. Echter zijn er nog steeds geen geallieerden in de stad aangekomen. Op Maandag werden alle meiden, die met

[pagina 598]
moffen gegaan hadden, kaalgeknipt.
Ik zag het o.a. bij een meisje van Hölte[van Hulten] uit de Gravenstraat. Onder het zingen van 'In naam van Oranje, doe open de poort' werd de buitendeur ingetrapt. Daarna stormden 4 à 5 jongens met schaar en tondeuse gewapend naar boven toe en weldra stonden voor het dakraampje en zeiden, dat zij "haar" al hadden.
Na, dat wilden we graag geloven, want we zagen grote lokken haar naar beneden dwarrelen. Toen hoorde we schreeuwen en zagen we een kaalgeknipte meid voor het raam verschijnen, stevig vastgehouden door een paar jongens. Na een heftige aubade van het publiek, dat voor het huis verzameld stond, kwamen de jongens weer naar buiten en zette de hele stoet zich in beweging naar de volgende N.S.B. meid. Zo zijn er heel wat kaal geschoren, o.a. de deftige dame van Heck, die met de Ortscommandant scharrelde. Zij had veel geld en diamanten aangeboden om zich vrij te kopen, maar het hielp niets.
Van het verdere ...(?) valt nog te mel-

[pagina 596]
den dat de Duitsers de strijd in heel Europa gestaakt hebben.
(Dinsdag 8 mei 1945)
Verschenen eenige geallieerden soldaten in de stad. Eerst kwam er een Dordtse jongen een zoon van Houbolt uit de Toulonselaan, als afgezant van het geallieerde hoofdkwartier.
Op het Stadhuisplein waren 's middags vele mensen verzameld, maar de grote colonnes geallieerden kwamen niet.
O.a. ontmoette ik Grasje, wiens werkelijke naam Rademaker is.
Woensdagmorgen om 10 uur had de officiele overgave van de stad plaats. Dankzij de perskaarten van mijnheer en Bets zijn wij door de dikke mensenrijen heengeschuifeld en stondne toen heerlijk ruim op het plein.
Vanaf de trappen van het stadhuis konden we de boel prachtig overzien. Ik had m'n fototoestel meegenomen van Frans en mijnheer Tiel had ik een fimpje gekregen en zodoende heb ik veel fototjes kunnen nemen. O.a. van majoor Houtzager (van 2 meter afstand; zie fotoalbum)

[pagina 601]
(donderdag 10 mei 1945)
5 jaar na de overval op Nederland trekken groote colonnes moffen naar Rotterdam terug. Met paarden en wagens en op fietsen schuifelt het verslagen leger terug. En daar tussendoor gieren de tanks van de Canadeezen en razen hun motor-cycles.
Een groote tegenstelling.
We hebben weer met Jack gesproken. Hij was al van z'n twaalfde jaar van huis af. Hij verlangt wel erg naar Canada terug, dat hij al die jaren niet meer gezien heeft, daar hij 

[pagina 602]
zijn verlof in Engeland moest doorbrengen.
We hebben heel aardig gepraat en door m'n school-engels kreeg ik een compliment van hem. Pete had ook meegedaan aan de eerste landing bij Dieppe. In Schotland hadden zij in de bergen geoefend voor de strijd in Italie. Zij voelen zich veel meer Amerikaan dan Engels. Dat de koning van Engeland ook koning van Canada was erkenden zij helemaal niet. Zij waren een zelfstandig land.

* * *

NB.
- adresboek 1930
J. Burger Wijnstraat *92 koopman
Wed. J. Burger, Wijnstraat *92
J. Burger Wijnstraat 121 [afbetalingsmagazijnen] [huishoudelijke artikelen: fabrieken] [meubelen: handel]
E. Benedictus Wijnstraat *87 comm. in eff.
A.W. van Hulten Gravenstraat 3a Glasfabriek: geslepen glas, verzilverd glas, spiegel- en vensterglas, gebogen glas, draad glas. Specialiteit in opnieuw verzilveren van verweerde spiegels
Electrische Glasbuigerij en Glasslijperij A.W. van Hulten, Gravenstraat 3a [glas: bewerking][glas: slijperijen]

- adresboek 1938
A. van Hulten, Gravenstraat *3a;
A.W. van Hulten, Gravenstraat 3a Glasfabriek;
Mej. A.J. van Hulten, Gravenstraat *3a naaister;
Mej. E. van Hulten, Gravenstraat *3a kapster;
Mej. P.E. van Hulten, Gravenstraat *3a kapster;
J. Burger, Wijnstraat 87, koopman
Mr. J.A.W. Burger ,Wijnstraat 87, adv. en proc.;
E. Benedictus Wijnstraat 128 Effecten - Assurantiën
Wed. A.A. Benedictus Wijnstraat *87

* * *

(c) Dordrecht E.v.D. april 2012.